Túi ni lông vẫn còn sử dụng ở hầu hết các siêu thị. Ảnh: MC

Thực ra, câu chuyện dùng túi đựng thân thiện với môi trường, hạn chế và tiến tới không sử dụng túi/các sản phẩm ni lông dùng một lần đã “va đập” trong suy nghĩ của chúng ta rất nhiều lần. Ai cũng biết những tác hại của nó trong đời sống đương đại hiện nay như thế nào. Biết bầu khí quyển của chúng ta đang bị tác động của những hạt vi nhựa mỗi ngày ra sao. Thậm chí, bạn sẽ có cảm giác y như mình đang bị chi phối bởi những hạt rất nhỏ, đến nỗi không nhìn thấy khi chúng ta thở lúc đọc những thông tin về chúng, với gần 10.000.000 kết quả trên Google chỉ trong 1,25 giây.

46/48 siêu thị được khảo sát hiện đang cung cấp túi ni lông miễn phí cho người tiêu dùng và theo khảo sát của Viện Chiến lược, chính sách tài nguyên và môi trường, số lượng túi ni lông sử dụng một lần tại các siêu thị trung bình lên tới 104.000 túi/ngày, tương đương với 38 triệu túi ni lông/năm. Con số này cho hay vì sao, việc chế tài lại chọn hệ thống siêu thị để triển khai đầu tiên. Cũng phải nói lại một lần nữa là con số 46/48 mới chỉ là con số được khảo sát. Con số định tính được, theo một báo cáo cụ thể hơn từ Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công thương) vào quãng gần thời gian này năm trước, Việt Nam có khoảng 1.085 siêu thị, 240 trung tâm thương mại và gần 2.000 cửa hàng tiện lợi. Con số này chắc chắn tăng gấp bội nếu đưa cả việc tiêu thụ ở hệ thống chợ truyền thống, các điểm bán lẻ vốn hiện diện ở khắp nơi trên đất nước. Ước tính của Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng cho thấy, trung bình mỗi hộ gia đình sử dụng và thải bỏ 4 túi ni lông/ngày, khoảng 30 tỷ túi ni lông được sử dụng và thải bỏ mỗi năm tại Việt Nam.

Chúng ta cũng đã nghe rất nhiều về việc loại bỏ rác thải nhựa, chọn các loại túi/giấy gói/bao bì thân thiện với môi trường, những cuộc phát động phong trào sống xanh, nói không với rác thải ni lông… Nhưng quả thật, những điều này mới chỉ tác động và làm thay đổi ý thức của một tỷ lệ nhỏ lượng người sử dụng. Sẽ rất khó trở thành nếp sống và văn hóa sử dụng túi ni lông nếu việc này chỉ dừng lại ở phong trào, ở sự hô hào và đặt mong muốn vào sự thay đổi ở người sử dụng. Ngay cả việc làm nó trở thành thói quen ở những cá thể, cũng là điều không dễ khi mỗi khi mua một món hàng gì đó, từ trung tâm thương mại đến chợ cóc đầu ngõ, người ta sẽ lại đặt nó trong 1-2 túi ni lông rồi chuyển cho bạn…

100% túi ni lông, bao bì thân thiện với môi trường tại các trung tâm thương mại, siêu thị phục vụ cho mục đích sinh hoạt thay thế cho túi ni lông khó phân hủy; giảm dần mức sản xuất và sử dụng túi ni lông khó phân hủy và sản phẩm nhựa dùng một lần trong sinh hoạt là mục tiêu mà nước ta phấn đấu đạt được trong năm 2025. Quãng thời gian không xa nữa, và dù hiểu làm gì cũng cần có thời gian, có sự chuẩn bị và một quy trình thực hiện đồng bộ, tôi vẫn chọn đánh dấu vào ô thực hiện từ 2023 (và đang dẫn đầu trong một khảo sát nhỏ trên báo Tuổi trẻ điện tử) vì chúng ta đã đặt vấn đề này từ quá lâu rồi.

Nguyễn An Nhi