Du khách tham gia trải nghiệm làm kẹo mè ở Thủy Biều

Chưa biết quy trình phục vụ

Ông Lê Hữu Minh, Quyền Giám đốc Sở Du lịch cho hay, trong nhiều lần khảo sát ở một số điểm du lịch cộng đồng trong tỉnh, thấy người dân thiếu kinh nghiệm trong giao tiếp, phục vụ, quản lý homestay. Khi hỏi, người dân cho hay họ chưa được tập huấn về cách làm du lịch, nên phục vụ khách theo bản năng là chính.

Mới đây, Sở Du lịch phối hợp với Trường cao đẳng Du lịch Huế tổ chức khóa tập huấn kỹ năng làm du lịch cộng đồng cho người dân và cán bộ phường Thủy Biều (TP. Huế). Dù là nơi khá nổi tiếng về du lịch cộng đồng, nhưng lãnh đạo địa phương nhìn nhận, lâu nay, người dân làm du lịch chủ yếu còn mang tính tự phát, kỹ năng làm du lịch còn hạn chế. Chỉ có vài hộ thường xuyên đón khách là biết cách phục vụ, hoặc những điểm có sự khai thác của doanh nghiệp mới chuyên nghiệp nhất định.

Trong một lần khảo sát du lịch cộng đồng ở Thủy Biều, đoàn khách gồm các doanh nghiệp du lịch đến nhà một hộ dân có tham gia phục vụ khách. Lúc đó người dân đang xắt củ sắn, nhưng hoàn toàn không có một lời giải thích, hay hướng dẫn xắt sắn như thế để làm gì, tại sao và đây có phải là cây trồng đặc thù của người dân Thủy Biều. Điều này khiến nhiều thành viên trong đoàn còn khá nhiều thắc mắc khi rời đi.

Hầu hết các điểm du lịch cộng đồng, sinh thái dựa vào cộng đồng trong toàn tỉnh, kỹ năng làm du lịch của người dân còn hạn chế. Chẳng hạn như ở suối Voi, có khá nhiều khách nước ngoài đến tắm suối. Cách phục vụ nơi đây khá đơn giản, du khách đến, người chủ sạp mang đến một thực đơn, du khách chọn thức ăn, nước uống. Hai bên giao tiếp rất khó khăn. Một chủ quán cho biết, nhân viên phục vụ là người nhà. Nếu thuê nhân viên biết tiếng Anh sẽ tốn kém.

Các doanh nghiệp du lịch cho biết, du lịch cộng đồng do chính người dân thực hiện. Dù có “thỏa mái” đến đâu, những kỹ năng cơ bản cũng cần được trang bị, chẳng hạn như giao tiếp, cách ăn mặc, quy trình chế biến thức ăn đảm bảo vệ sinh... Ông Hồ Xuân Đài (hộ dân khai thác du lịch cộng đồng ở Thủy Biều) cho biết, nhiều người chưa biết khái niệm làm du lịch cộng đồng là gì, thấy hộ bên cạnh làm gì cũng làm theo. Hay chỉ khi khách đến đông mới đón tiếp và phục vụ, còn khách lẻ lại không đón tiếp. Điều này rất dễ làm mất uy tín của du lịch cộng đồng của Thủy Biều.

Du khách tham gia mô hình du lịch cộng đồng ở Thủy Biều

Tăng cường tập huấn

Tại khóa tập huấn vừa tổ chức ở Thủy Biều, danh sách đăng ký tham gia là 52 người, nhưng trong buổi học đầu tiên chưa đầy 20 người tham dự, mà chủ yếu là cán bộ. Rõ ràng, một số người dân vẫn chưa thật sự sẵn sàng để làm du lịch cộng đồng, dù các khóa học này vô cùng cần thiết. Ông Vũ Hoài Phương, Hiệu trưởng Trường cao đẳng Du lịch Huế thông tin, nhà trường nhiều lần phối hợp với các cơ quan tổ chức khóa học ở các điểm du lịch cộng đồng, không riêng gì Thủy Biều, hầu hết các nơi số lượng người dân tham gia luôn ít hơn so với đăng ký.

Ông Lê Hữu Minh cho biết, trong khóa học ở Thủy Biều mới đây, ngành quyết định những ai đi học đầy đủ buổi mới cấp chứng chỉ. Có thể số lượng được cấp chứng chỉ không nhiều, nhưng thà ít mà đảm bảo chất lượng. Chính điều này làm tiền đề cho sau này khi các doanh nghiệp đưa khách đến sẽ chọn những hộ đã được tập huấn kỹ năng. Do đó, người dân nào không tham gia sẽ mất quyền lợi.

Theo lãnh đạo ngành du lịch, để thay đổi nhận thức của người dân không phải dễ, bởi khó khăn là khi chuyển sang làm du lịch cộng đồng chưa chắc chắn sẽ ổn định kinh tế bằng những công việc khác. Do đó, sẽ còn nhiều khóa tập huấn khác được tổ chức. Làm sao đó, những kiến thức “nền” được trang bị cho người dân. Điều quan trọng là, tăng cường tập huấn cho người dân biết lợi ích khi phát triển du lịch cộng đồng một cách bền vững, bởi họ là người được hưởng lợi nhiều nhất.

Bài, ảnh: Đức Quang