Lần theo phản ánh của bạn đọc, chúng tôi ghi nhận tình trạng này vẫn diễn ra giữa lòng sông Hương, đoạn từ chùa Thiên Mụ (phường Hương Long, TP. Huế) đến điện Hòn Chén (xã Hương Thọ, thị xã Hương Trà).

Người hành lễ rải vàng mã xuống sông Hương gây ra cảnh nhếch nhác, ô nhiễm. Ảnh: Bảo Minh

Ô nhiễm, phản cảm

Những chiếc thuyền rồng rời trung tâm TP. Huế chở theo những lễ vật cùng vàng mã xuôi ngược sông Hương thường xuất phát vào tầm cuối chiều, khi hoàng hôn buông xuống. Sau nhiều ngày quan sát, các thuyền này thường dừng lại giữa lòng sông, đoạn dừng lâu và nhiều nhất ngay phía trước chùa Thiên Mụ. Khi vừa thả neo, nhiều người ngồi trên thuyền bắt đầu các nghi lễ cùng với tiếng trống kèn vang vọng cả một khúc sông. Mỗi nghi lễ như vậy thường kéo dài 2-3 giờ đồng hồ và khi nắng vừa tắt, đêm tối cũng là lúc những người này thả một lượng lớn vàng mã xuống dòng sông gây nhếch nhác, ô nhiễm và phảm cảm. Cạnh những chiếc thuyền rồng, những ngư dân vạn đò tấp ghe vào gần để xin lễ vật của những người cúng lễ.

“Ban ngày thì rất ít, nhưng khi xế chiều, tình trạng này diễn ra rất thường xuyên. Không biết người từ đâu đến, họ cứ thế thuê thuyền rồng rồi ngược lên dòng sông Hương cúng rồi rải thả và mã xuống dòng sông di sản, không thể chấp nhận được”, anh Nguyễn Thắng (phường Kim Long), thường xuyên đạp xe đạp tập thể dục dọc theo bờ sông Hương bức xúc kể lại sau nhiều lần chứng kiến. Anh Thắng kể rằng: "Vàng mã rải từ các thuyền rồng xuống không phải mang tính tượng trưng mà rải một cách 'vô tội vạ', với một lượng lớn. Có ngày tôi chứng kiến họ rải gần cả 30 phút.".

Người dân buôn bán cạnh chùa Thiên Mụ cho biết, trước kia tình trạng thuyền rồng chở lễ cúng rải vàng mã tràn lan cạnh bờ sông gây ô nhiễm và phản cảm trước đông đảo du khách viếng lễ chùa. Sau phản ứng của chùa cũng như chính quyền địa phương, những thuyền rồng này lại “di tản” ra xa hơn để rải.

Theo lãnh đạo phường Hương Long, tình trạng rải vàng mã xuống sông Hương phía trước chùa Thiên Mụ không phải bây giờ mới xuất hiện mà từ nhiều năm trước. Khi đó, phường đã chỉ đạo cán bộ phối hợp với các ban ngành tuyên truyền, đuổi các thuyền đó ra khỏi bờ. “Tuy nhiên, việc này chúng tôi chỉ giới hạn được trong bờ. Họ không rải được trong này thì lại cho thuyền ra ngoài rải, còn chúng tôi thì không có chức trách hay phương tiện để truy đuổi”, vị lãnh đạo này nói (!)

Thuyền rồng sau khi hành lễ đã rải vàng mã xuống sông Hương, đoạn trước chùa Thiên Mụ

Khó xử lý

Mới đây, tình trạng rải vàng mã xuống sông Hương lại tái diễn tại lễ hội điện Hòn Chén. Mặc cho các ngành chức năng, địa phương đã bố trí lò đốt vàng mã, vận động người dân, chủ thuyền không thả vàng mã xuống sống nhưng gần như bị bỏ ngoài tai. Việc rải vàng mã xuống sông Hương không chỉ gây ô nhiễm, mà còn có nguy cơ dẫn đến cháy nổ bởi trong quá trình hành lễ nhiều người thắp hương, đốt nến.

Ông Nguyễn Văn Quý, Chủ tịch UBND xã Hương Thọ (thị xã Hương Trà), kể rằng mỗi lần diễn ra lễ hội điện Hòn Chén, ban tổ chức họp và lên kế hoạch tuyên truyền, vận động những người đi hành lễ không rải vàng mã, xuống sông Hương tránh gây ô nhiễm. Dù những năm gần đây tình trạng này có hạn chế nhưng vẫn tái diễn và khó xử lý.

Ông Nguyễn Khoa Dục, phụ trách bộ phận Kế hoạch – Ban quản lý Bến xe - thuyền TP. Huế cho hay, đơn vị đang quản lý 128 thuyền, trong đó có 77 thuyền đơn, còn lại thuyền kép. Tất cả các thuyền này ngoài đảm bảo các điều kiện để hoạt động còn phải thực hiện bản cam kết không đốt, rải vàng mã mà ban đề ra. Trong đó, có phần cam kết không rải vàng, mã trên sông Hương.

Theo ông Dục, đơn vị chỉ quản lý, kiểm tra các vấn đề, điều kiện liên quan để cho các thuyền xuất bến, nhưng khi thuyền đi ra khỏi phạm vi nội thủy rất khó quản lý việc rải vàng mã.

Bài, ảnh: PHAN THÀNH