Thúc đẩy kinh tế hợp tác xã

Sản phẩm mây tre đan xuất khẩu, mô hình đáng học hỏi cho những hợp tác xã khác

Luẩn quẩn

Tưởng chừng sau khi chuyển đổi theo Luật HTX năm 2012, HTXNN Thuận Hòa, xã Hương Phong (TX. Hương Trà) có cơ hội, điều kiện mở rộng quy mô, khai thác tiềm năng thúc đẩy phát triển, nhưng đến nay, HTX vẫn còn lúng túng trong hoạt động SXKD. Số lãi hằng năm chưa thể bù đắp công nợ tồn đọng của nhiều năm trước.

Ông Nguyễn Xuân Viên, Trưởng ban Kiểm soát - HTX Thuận Hòa bày tỏ, thật sự chạnh lòng khi phải làm việc trong môi trường nhiều thiệt thòi, không mấy thuận lợi. Trong khi đó, HTX vốn có bề dày hoạt động SXKD từ sau ngày giải phóng đến nay. Lương cán bộ thấp nên không thể thu hút cán bộ trẻ vào làm việc, khiến đội ngũ cán bộ HTX ngày càng “già hóa”.

Giám đốc HTXNN Thuận Hòa, ông Nguyễn Ngọc Bình thừa nhận, rất khó để có thể thu hút đội ngũ cán bộ trẻ, có trình độ, do hoạt động của HTX còn rất yếu, doanh thu thấp. HTX từng ấp ủ khát vọng được khai thác tiềm năng vùng đầm phá để nuôi trồng thủy sản, dịch vụ thu mua sản phẩm, tổ chức khai thác dịch vụ du lịch rú Chá… nhưng “bài toán” thiếu kinh phí luôn là khó khăn.

Tài sản của HTX lâu nay “chẳng có gì”, ngay cả trụ sở cũng chưa có nên không có điều kiện thế chấp vay vốn đầu tư mở mộng quy mô hoạt động SXKD đa lĩnh vực, ngành nghề. Đó chính là trở lực lớn khiến quá trình hoạt động của HTX nhiều năm qua còn luẩn quẩn với các dịch vụ truyền thống như cung ứng giống lúa, cày bừa, thủy lợi…

Giám đốc HTXNN Đông Phú (Quảng Điền), ông Lê Văn Thứ tự nhận, có bề dày hơn 40 năm hoạt động, song đến nay HTX vẫn “xoay quanh” các lĩnh vực kinh doanh vật tư nông nghiệp, cung ứng giống, thủy lợi nên doanh thu cầm chừng. HTX từng có ý tưởng, nguyện vọng đầu tư, mở rộng dịch vụ thu mua, chế biến lúa gạo, xây dựng thương hiệu sản phẩm… nhưng do thiếu nguồn lực tài chính nên chưa thực hiện được.

Liên kết, đa dạng hóa sản xuất kinh doanh

Đánh giá của Liên minh HTX tỉnh cho thấy, hệ thống kinh tế HTX hiện nay có bước phát triển mới, hiệu quả nhưng nhìn chung vẫn chưa đáp ứng yêu cầu. Hầu hết các HTX khi tổ chức các dịch vụ SXKD chưa gắn với tìm kiếm thị trường tiêu thụ ổn định.

Nguồn lực tài chính hạn chế, thiếu sự hợp tác, liên kết với các doanh nghiệp, thị trường nên hoạt động SXKD của HTX còn ở quy mô nhỏ, vừa làm vừa tìm kiếm thị trường. Các HTX chưa mạnh dạn thay đổi, đầu tư công nghệ, các thiết bị, phương tiện canh tác; chưa nắm vững kiến thức, kỹ năng tiếp thị và thông tin thị trường. Đội ngũ cán bộ quản lý HTX phần lớn cao tuổi, chưa được đào tạo bài bản, mới chỉ trang bị kiến thức thông qua các lớp tập huấn ngắn ngày, chủ yếu dựa trên kinh nghiệm và uy tín trong cộng đồng để điều hành hoạt động.

Giám đốc HTXNN Thủy Dương (TX. Hương Thủy), ông Phùng Độ cho rằng, trước yêu cầu thúc đẩy phát triển HTX không có con đường nào khác ngoài mở rộng quy mô, đa dạng hóa các lĩnh vực, ngành nghề SXKD. Các HTX trước tiên phải bám sát thực tiễn, tiềm năng tại địa phương để tổ chức hoạt động SXKD phù hợp. HTXNN Thủy Dương lâu nay hoạt động hiệu quả nhờ tổ chức, đa dạng dịch vụ, ngành nghề theo nhu cầu của địa phương và các vùng lân cận. Ngoài duy trì các dịch vụ thủy lợi, kinh doanh thức ăn gia súc, gia cầm, giống, HTX còn tổ chức thu mua nông sản, xây dựng cơ bản, quản lý chợ, hỗ trợ vốn…

Theo ông Lê Tranh, Chủ tịch HĐQT, kiêm Giám đốc HTX Phù Bài, trong điều kiện khó khăn chung là thiếu nguồn vốn, các HTX phải hợp tác, liên kết với các tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân trong việc đầu tư kết cấu hạ tầng, trang thiết bị máy móc, tổ chức SXKD và tiêu thụ sản phẩm. HTX Phù Bài liên kết với Công ty Quế Lâm sản xuất thành công lúa hữu cơ, gắn với tiêu thụ sản phẩm.

HTX ký kết với Công ty Quế Lâm mở rộng diện tích trồng lúa hữu cơ lên 100 ha; đẩy mạnh liên kết sản xuất lúa chất lượng cao với hai Công ty CP Giống cây trồng-vật nuôi và Công ty CP Vật tư nông nghiệp tỉnh với trên 50 ha. Việc phát triển chuỗi liên kết gắn với tiêu thụ giúp người dân tiếp cận dần với phương thức sản xuất hàng hóa, gắn trách nhiệm người sản xuất trong quá trình thâm canh. Sau mỗi vụ, đơn vị liên kết đều tiến hành thu mua với giá cao hơn thị trường từ 15-20%, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân.

Chủ tịch Liên minh HTX, ông Trần Lưu Quốc Doãn thông tin, Liên minh HTX tỉnh phối hợp với các địa phương triển khai mô hình HTX kiểu mới gắn với chuỗi giá trị; một số sản phẩm làng nghề, nghề truyền thống cần hướng đến xuất khẩu; tiếp tục nghiên cứu, thúc đẩy tiến trình thành lập Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX của tỉnh để hỗ trợ HTX thúc đẩy phát triển SXKD. Đơn vị tổ chức cho các HTX có sản phẩm đặc trưng, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất tham gia hội chợ, kết nối cung- cầu và tiếp thị sản phẩm…

Bài, ảnh: Hoàng Triều