Ông Mai Văn Anh trình bày: Năm 2003, UBND huyện Hương Trà (nay là thị xã Hương Trà) tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất tại khu định cư xã Hương Thọ, Hương Trà. Ông Anh đã đấu trúng 1 lô đất với giá 45 triệu đồng tại thửa đất số 21, tờ bản đồ số 2. Sau khi nộp đủ tiền ông Anh và vợ được UBND huyện Hương Trà cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Quá trình làm thủ tục, ông Anh được biết lô đất nói trên trước đây UBND xã Hương Thọ đã cấp cho ông Lê Đàng, là cư dân bị cuốn trôi nhà cửa trong đợt lụt lịch sử năm 1999, theo chủ trương tái định cư của UBND tỉnh. Do ông Đàng có xây dựng nhà nhưng không đến ở nên UBND xã Hương Thọ thu hồi đất, bán đấu giá. Ông Anh có ý kiến thì UBND xã Hương Thọ và Phòng Tài nguyên & Môi trường huyện Hương Trà nói sẽ giải quyết giao đất sạch. Thế nhưng đến nay, gia đình ông Phước (con ông Đàng) vẫn ở trên thửa đất đó. Đã nhiều lần làm đơn yêu cầu chính quyền can thiệp, nhưng không có kết quả, ông Anh khởi kiện yêu cầu tòa án buộc ông Phước phải trả đất hoặc UBND thị xã Hương Trà cấp lại 1 mảnh đất khác tại khu vực thôn Hòa An, xã Hương Thọ, thị xã Hương Trà.
Được biết, ngày 15/8/2002, UBND xã Hương Thọ có Quyết định số 78 thu hồi thửa đất của ông Đàng vì không sử dụng đất để làm nhà ở. Gia đình ông Đàng có đơn khiếu nại nên ngày 28/3/2003 UBND xã Hương Thọ đã có Quyết định số 27 thu hồi Quyết định số 78 nói trên. Năm 2011, ông Đàng qua đời. Ông Phước làm hồ sơ xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, thì mới biết ông Anh đã đấu trúng lô đất mình đang ở. Ông Phước yêu cầu tòa án không chấp nhận khởi kiện của ông Anh.
Ông Phước trình bày: Lũ lụt cuốn trôi nhà cửa năm 1999, khi được cấp đất, tháng 12/2001 gia đình ông tiến hành xây dựng ngôi nhà cấp 4. Nhưng do điều kiện chưa có nước và điện sinh hoạt, nên gia đình ông chưa chuyển đến ở hẳn mà đến tháng 1/2003 mới chuyển đến ở cho đến nay.
Tại bản án sơ thẩm số 2 ngày 6/3/2004, TAND huyện Hương Trà đã xử buộc ông Phước phải hoàn trả thửa đất cho ông Anh, do ông Anh đã được cấp sổ đỏ. Ông Phước kháng cáo vì cho rằng TAND huyện Hương Trà vi phạm thủ tục tố tụng và đánh giá chứng cứ không khách quan. Tại bản án phúc thẩm năm 2016, TAND tỉnh xử hủy bản án số 2 của cấp sơ thẩm. Ngày 21/11/2016, ông Phước có đơn phản tố yêu cầu tòa án hủy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mà UBND huyện Hương Trà đã cấp cho ông Anh đối với lô đất đã giao cho gia đình ông theo quyết định (năm 2000) của UBND tỉnh (giao đất tái định cư cho người dân vùng sạt lở bị cơn lụt lớn 1999 cuốn trôi nhà cửa).
TAND tỉnh nhận định: Ngày 15/8/2002, UBND xã Hương Thọ ban hành Quyết định số 78 thu hồi thửa đất của ông Lê Đàng, với lý do không sử dụng đất được giao để làm nhà ở. Tuy nhiên, đến ngày 28/3/2003, UBND xã Hương Thọ đã có Quyết định 27 thu hồi Quyết định 78 nói trên. Từ đó đến nay, chính quyền UBND các cấp chưa có quyết định nào khác về việc thu hồi đất của gia đình ông Lê Đàng. Như vậy, thửa đất này thuộc quyền quản lý, sử dụng hợp pháp của hộ ông Đàng. Việc UBND xã Hương Thọ tổ chức bán đấu giá đối với lô đất đã cấp cho ông Đàng và UBND huyện Hương Trà cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng lô đất trên cho ông Anh là không đúng quy định của pháp luật, đã xâm phạm đến quyền quản lý, sử dụng đất hợp pháp của hộ ông Đàng. Do đó, TAND tỉnh chấp nhận yêu cầu của ông Phước, hủy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của UBND huyện Hương Trà (nay là thị xã Hương Trà) cấp cho ông Mai Văn Anh, đồng thời bác yêu cầu của ông Anh về việc buộc ông Phước phải trả lại quyền sử dụng đất đối với lô đất nêu trên.
Quyền lợi hợp pháp của hộ ông Phước đã được bảo vệ, theo quy định. Trong vụ việc này, quyền lợi hợp pháp của ông Anh cũng cần được bảo đảm, bởi ông Anh không có lỗi khi đấu trúng thửa đất mà UBND xã Hương Thọ đưa ra đấu giá. Trách nhiệm này thuộc về UBND 2 cấp (xã Hương Thọ, thị xã Hương Trà). UBND thị xã Hương Trà cần nhanh chóng cấp lại cho ông Anh một lô đất khác, tương đương với lô đất ông đấu giá trúng, nhưng đang bị “mất”.
Duy Trí