Gian nan “cuộc chiến” nói không với thuốc lá

Tuyên truyền PCTHTL thông qua tiểu phẩm tại hội thi do BCĐ PCTHTL tỉnh tổ chức

Ý thức chưa cao

Thời gian qua, Trung tâm kiểm soát bệnh tật (CDC) tỉnh đẩy mạnh công tác tuyên truyền về PCTHTL. Nhiều hoạt động truyền thông được triển khai từ tỉnh đến cơ sở, như tập trung tăng cường tuyên truyền về tác hại của thuốc lá đến sức khỏe; phổ biến giáo dục pháp luật PCTHTL thuốc lá; duy trì kết quả xây dựng môi trường không khói thuốc lá tại các cơ quan, đơn vị, trường học, cơ sở y tế trên địa bàn. CDC tỉnh phối hợp triển khai duy trì hiệu quả công tác tư vấn tác hại thuốc lá, nâng cao sức khỏe tại các trung tâm, trạm y tế.

Mặc dù ngành chức năng rất nỗ lực, nhưng hiện thực trạng người dân hút thuốc lá nơi công cộng vẫn diễn ra. Thậm chí, không ít cán bộ Nhà nước vẫn vô tư hút thuốc lá ngay cả nơi công sở, cơ quan làm việc, dù ở đó đã treo biển "cấm hút thuốc lá".

Cách đây vài hôm về công tác tại bệnh viện huyện, mới đầu giờ sáng đã thấy nhiều nam thanh niên phì phèo thuốc lá, nhả khói giữa đám đông có nhiều phụ nữ và trẻ em tại sảnh chờ khu vực khám bệnh. Đáng nói, cách đó không xa, có một tấm biển treo dọc lối đi vào khu khám bệnh với nền chữ màu đỏ "cấm hút thuốc lá". Hỏi về quy định cấm hút thuốc lá ở khuôn viên bệnh viện, một thanh niên cầm gói thuốc lá trên tay phớt lờ: “Tôi chưa nghe quy định đó bao giờ. Đưa vợ đi bệnh khám, thấy có bác sĩ bảo cấm hút thuốc trong phòng bệnh thì mình ra ngoài hút thôi”.

Chị Nguyễn Thị P., cán bộ hưu trí đến khám, chia sẻ: “Mình được biết đã có luật PCTHTL và có quy định mức tiền xử phạt người hút thuốc không đúng nơi quy định, nhưng hình như chưa thấy ai bị phạt. Ngay những nơi công cộng đã được đặt biển cấm, một số người vẫn hút thuốc, trông rất phản cảm".

Mới đây, tham dự hội nghị lãnh đạo chủ chốt cấp tỉnh, giờ giải lao, nhiều cán bộ vẫn tranh thủ châm thuốc lá hút. Khi mà cán bộ, đảng viên, người đứng đầu các cơ quan, đơn vị, địa phương chưa gương mẫu, chưa kiên quyết thì “cuộc chiến” không thuốc lá tại nơi công sở, cơ quan làm việc vẫn còn gian nan.

Luật chưa đi vào cuộc sống

Nghị định số 176 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế có hiệu lực từ năm 2013 nêu rõ: Nếu hút thuốc lá ở khu vực có quy định cấm sẽ bị cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 100 - 300 nghìn đồng; chủ cơ sở không treo biển có chữ hoặc biểu tượng “cấm hút thuốc lá” tại địa điểm cấm hút thuốc lá và không tổ chức thực hiện, hướng dẫn, kiểm tra đôn đốc thực hiện đúng quy định về cấm hút thuốc lá tại địa điểm thuộc quyền quản lý, điều hành bị phạt từ 3 - 5 triệu đồng...

Việc xử phạt người có hành vi hút thuốc lá, bán thuốc lá vi phạm Luật PCTHTL còn khó khăn. Đến nay, hầu như chưa xử phạt trường hợp nào. Biện pháp chính vẫn là truyền thông, nhắc nhở nâng cao kiến thức của người dân về THTL.

Đại diện lãnh đạo CDC tỉnh chia sẻ: Công tác PCTHTL hiện nay trên địa bàn chưa đi vào cuộc sống, bởi một số quy định của Luật PCTHTL thiếu tính khả thi. Cán bộ tham gia ban chỉ đạo PCTHTL các cấp, ngành, cơ quan, đơn vị đều kiêm nhiệm, thời gian dành cho các hoạt động PCTHTL còn hạn chế; lực lượng thanh, kiểm tra mỏng nên việc kiểm tra giám sát chưa thường xuyên, chưa quan tâm đến xử phạt trong lĩnh vực PCTHTL. Một số đơn vị, cơ quan chưa chú trọng đến công tác kiểm tra, giám sát tại cơ sở. Khi triển khai vẫn còn mang tính cả nể, dè dặt nên thực hiện chưa nghiêm túc, dẫn đến công tác PCTHTL trên thực tế còn mang tính hình thức.

Những khó khăn, những rào cản trên nếu không kịp thời tháo gỡ bằng những giải pháp có tính khả thi, thì công tác PCTHTL vẫn là “cuộc chiến” nan giải, nhiều cam go với cấp ủy, chính quyền, các cơ quan, đơn vị, người dân.

Từ năm 2018 đến nay, ngoài công tác truyền thông trên báo, đài trung ương, địa phương, CDC tỉnh tổ chức in ấn 180 pano lắp đặt tại các nơi công cộng, nơi làm việc, nơi tập trung đông người qua lại; cung cấp biển cấm hút thuốc lá nơi công cộng loại nhỏ gắn tại các phòng làm việc cơ quan, bệnh viện; in ấn tờ rơi tuyên truyền về nội dung phòng, chống tác hại của thuốc lá cấp phát cho các trạm y tế xã, phường, thị trấn... Phối hợp với các đơn vị y tế, trường học và cộng đồng dân cư tổ chức 700 lượt truyền thông trực, gián tiếp về PCTHTL cho người dân; triển khai 10 lớp tập huấn cho cán bộ chủ chốt thuộc các sở, ban, ngành, đoàn thể trên địa bàn...

Bài, ảnh: Minh Trường