Lực lượng cứu hộ sử dụng chó nghiệp vụ để tìm kiếm những người sống sót. Ảnh: THX/TTXVN

Các lực lượng cứu hộ đã sử dụng đến chó nghiệp vụ và máy ảnh nhiệt khi khảo sát các khu chung cư bị phá hủy để tìm mọi dấu hiệu của sự sống có thể còn lại. Các đội cứu hộ ở tỉnh Hatay phía nam Thổ Nhĩ Kỳ đã vỗ tay reo hò khi một cậu bé 13 tuổi được kéo ra khỏi đống đổ nát. Tại tỉnh Gaziantep, các nhân viên cứu hộ cũng đã tìm thấy một phụ nữ còn sống trong đống đổ nát của một tòa nhà 5 tầng.

Những câu chuyện về những cuộc giải cứu như vậy đã tràn ngập sóng truyền hình trong những ngày gần đây. Nhưng hàng chục nghìn thi thể khác cũng đã được tìm thấy trong cùng khoảng thời gian đó, và các chuyên gia nói rằng cánh cửa cứu hộ gần như đã đóng lại, do khoảng thời gian khả thi đã trôi qua, giữa bối cảnh nhiệt độ đã giảm xuống âm 6 độ C và mức độ nghiêm trọng của các tòa nhà bị sụp đổ.

Trận động đất mạnh 7,8 độ richter và các dư chấn đã tấn công miền đông nam Thổ Nhĩ Kỳ và miền bắc Syria vào ngày 6/2, biến những khu vực rộng lớn gồm các thị trấn và thành phố thành các núi bê tông và kim loại vụn vỡ. Tính đến cuối ngày 13/2, số người thiệt mạng đã vượt quá 36.000 người.

Theo Liên đoàn Doanh nghiệp Thổ Nhĩ Kỳ, một tổ chức kinh doanh phi chính phủ, thiệt hại tài chính của trận động đất chỉ riêng ở Thổ Nhĩ Kỳ ước tính khoảng 84,1 tỷ USD. Được tính toán bằng cách so sánh thống kê với trận động đất có sức tàn phá tương tự năm 1999, con số này cao hơn đáng kể so với bất kỳ ước tính chính thức nào từ trước đến nay.

Trong một diễn biến khác, Thổ Nhĩ Kỳ đề nghị mở cửa khẩu biên giới thứ hai để hỗ trợ các nỗ lực viện trợ quốc tế cho Syria và LHQ cho biết “rất nhiều cuộc thảo luận nhạy cảm” đang diễn ra để có thể mở thêm cửa khẩu biên giới từ Thổ Nhĩ Kỳ sang Syria.

“Tôi còn lại gì?”

Cách tâm chấn khoảng 100 km, hầu như không còn ngôi nhà nào nguyên vẹn ở làng Polat, nơi cư dân đang cố nhặt nhạnh các vật dụng và hàng hoá từ những ngôi nhà đổ nát.

Zehra Kurukafa, một người sống sót, cho biết không có đủ lều cho người vô gia cư, buộc các gia đình phải chia sẻ những chiếc lều có sẵn.

“Chúng tôi thậm chí còn ngủ trong bùn, cùng với hai, ba, hoặc bốn gia đình khác”, Kurukafa nói.

Chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ hôm qua cho biết hơn 150.000 người sống sót đã được chuyển đến nơi trú ẩn bên ngoài các tỉnh bị ảnh hưởng. Tại thành phố Adiyaman, Musa Bozkurt đang đợi xe chở anh và những người khác đến miền tây Thổ Nhĩ Kỳ.

“Chúng tôi sẽ đi xa, nhưng chúng tôi không biết điều gì sẽ xảy ra khi chúng tôi đến đó”, chàng trai 25 tuổi nói. “Chúng tôi không có mục tiêu. Ngay cả khi có kế hoạch đi nữa, thì có ích gì? Tôi không còn cha và chú nữa. Tôi còn lại gì?”

Nhiều người đã mất gia đình, người thân sau trận động đất kinh hoàng ngày 6/2. Ảnh: AP/NLD

Các tình nguyện viên từ khắp Thổ Nhĩ Kỳ đã được huy động để giúp đỡ hàng triệu người sống sót, bao gồm một nhóm đầu bếp và chủ nhà hàng phục vụ các món ăn truyền thống như đậu, cơm và súp đậu lăng cho những người sống sót đang xếp hàng dài trên các đường phố ở trung tâm thành phố Adiyaman.

Thiệt hại cũng lan rộng đến các di sản ở những nơi như Antakya, trên bờ biển phía nam của Thổ Nhĩ Kỳ, một cảng cổ quan trọng và trung tâm Kitô giáo sơ khai trong lịch sử - được gọi là Antioch. Các nhà thờ Chính thống giáo Hy Lạp trong khu vực đã bắt đầu các hoạt động từ thiện để hỗ trợ nỗ lực cứu trợ và gây quỹ để xây dựng lại hoặc sửa chữa các nhà thờ.

Hi vọng mong manh

Tại Syria, các nhà chức trách cho biết một đứa trẻ sơ sinh được sinh ra trong khi người mẹ bị mắc kẹt dưới đống đổ nát của ngôi nhà vẫn khỏe mạnh. Em bé Aya được tìm thấy vài giờ sau trận động đất, vẫn còn dây rốn nối liền với người mẹ đã chết của em. Cô bé hiện đang được vợ của giám đốc bệnh viện nơi em đang điều trị chăm nuôi và cho bú.

Những câu chuyện như vậy đã mang lại nhiều hy vọng, nhưng Eduardo Reinoso Angulo, giáo sư tại Viện Kỹ thuật tại Đại học Tự trị Quốc gia Mexico, cho biết khả năng tìm thấy người còn sống là “rất, rất nhỏ”.

Giáo sư David Alexander tại Đại học London cũng đồng ý với nhận định này. Ông nói rằng cơ hội tìm thấy người sống sót không thực sự khả quan.

Theo giáo sư Alexander, nhiều tòa nhà được xây dựng kém chất lượng đến mức chúng sụp đổ thành từng mảnh rất nhỏ, chỉ còn lại rất ít không gian đủ rộng để người dân có thể sống sót.

“Nếu một tòa nhà nào đó bị đổ, nói chung, chúng ta sẽ tìm thấy những khoảng trống trong đống đổ nát để chúng ta có thể chui vào… Nhưng nhìn vào một số bức ảnh này từ Thổ Nhĩ Kỳ và Syria, gần không có khoảng trống”, giáo sư Alexander nói.

Thêm vào đó, điều kiện mùa đông khắc nghiệt càng làm giảm cơ hội sống sót. Tiến sĩ Stephanie Lareau, giáo sư khoa cấp cứu tại Virginia Tech, Mỹ, cho biết khi trời lạnh, cơ thể run lên để giữ ấm, nhưng điều đó đốt cháy rất nhiều calo, đồng nghĩa với việc những người thiếu ăn sẽ chết nhanh hơn.

Nhiều người ở Thổ Nhĩ Kỳ đổ lỗi cho việc xây dựng không đảm bảo đã gây ra những hậu quả nghiêm trọng và các nhà chức trách đã bắt đầu nhắm mục tiêu vào các nhà thầu bị cáo buộc có liên quan đến các tòa nhà bị sập. Thổ Nhĩ Kỳ đã đưa ra các quy tắc xây dựng đáp ứng các tiêu chuẩn kỹ thuật động đất, nhưng các chuyên gia cho biết các quy tắc này hiếm khi được thực thi.

Khi quy mô của thảm họa đã dần hiện rõ, và nỗi buồn đã trở thành sự bất mãn vì cảm giác rằng các phản ứng khẩn cấp đã không thực sự hiệu quả. Điều này có thể trở thành một vấn đề chính trị đáng lo ngại đối với Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan, người đang phải đối mặt với cuộc chiến tái tranh cử khó khăn vào tháng 5 tới.

Số người tử vong của Thổ Nhĩ Kỳ đã vượt quá 31.000 người và Bộ trưởng Y tế cho biết hơn 19.000 người sống sót đang được điều trị tại các bệnh viện. Trong khi đó số người chết ở Syria, phân chia giữa khu vực do quân nổi dậy và khu vực do chính phủ nắm giữ, đã tăng lên hơn 3.500 người, mặc dù những báo cáo của chính phủ chưa được cập nhật trong vài ngày qua.

Tố Quyên (Lược dịch từ AP & Reuters)