Sống trong ô nhiễm

Con hẻm nhỏ trước đường Phan Đăng Lưu dẫn chúng tôi đến với những cư dân sống dọc Hộ thành hào. Trái với cảnh tấp nập ở mặt tiền đường Phan Đăng Lưu, trước mắt chúng tôi là những khu nhà xập xệ, tạm bợ.

Con hẻm dẫn vào nhà 13 hộ sống trên Hộ thành hào

Tuyến đường độc đạo dẫn vào khu dân cư tổ 5 chỉ vừa một người đi. Vì lọt thỏm dưới khu nhà phía trước, nên chỉ mưa một trận nhỏ nước đã ứ đọng, tràn lai láng. Nước mưa đọng, cộng với nước thải từ phía sau Hộ thành hào tràn lên, bốc mùi nồng nặc.

Giúp con gái chuẩn bị thức ăn trưa, bà Nguyễn Thị An mở cửa cho chúng tôi vào xem nhà của chị Nguyễn Thị Lành. Căn phòng khoảng 10m2, với đủ thứ vật dụng, từ quần áo, nồi niêu, xoong chậu, bếp núc. Vì sống tạm nên việc đầu tư nhà vệ sinh, phòng tắm chưa được gia đình chị Lành quan tâm. “Đến nơi ở mới rồi tính, chưa biết di dời, giải tỏa lúc nào nên người dân ai cũng ngại bỏ tiền đầu tư công trình phụ”, bà Nguyễn Thị An giải thích.

Cũng trong tâm thế chờ giải tỏa nên một số hộ dân ở tổ 6, dù có trường hợp 13 người sống chung trong căn hộ chừng chục mét vuông cộng gác lửng cũng không đầu tư thêm công trình phụ, một phần vì kinh phí khó khăn, phần vì biết có vay mượn để đầu tư cũng khó được đền bù.

Bà Trần Thị Mai Loan, sống dưới hầm nhà văn hóa tổ 6, cũng là trường hợp thuộc diện hộ nghèo, neo đơn của phường Phú Hòa và đang nhận trợ cấp hàng tháng. Song, do quỹ đất hạn hẹp nên dù muốn phường cũng không có quỹ đất để bố trí tái định cư cho bà Loan, phải chờ dự án giải tỏa Hộ thành hào triển khai thực hiện.

Chờ kinh phí

Bà Mai Thị Kim Cúc, Tổ trưởng Tổ dân phố 5 thông tin, đa số người dân hai tổ 5 và 6 đều sống bằng nghề lao động tay chân nên thu nhập khá bấp bênh, không ổn định. Gần như, không có hộ nào mua được đất nơi khác để làm nhà, dù có gia đình 3-4 đời sinh sống trên Hộ thành hào. Giải pháp mà người dân chọn lựa là chờ Nhà nước hỗ trợ giải tỏa, đền bù để đến nơi ở mới.

Ngoài chờ dự án di dời, giải tỏa Hộ thành hào từ kinh phí của Nhà nước, Chủ tịch UBND phường Phú Hòa Tôn Thất Thái cho rằng, hiện không còn cách nào khác để định cư lâu dài cho những cư dân Hộ thành hào, khi hầu như họ đều ở trên đất lấn chiếm, không được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng và quỹ đất của phường Phú Hòa gần như bằng không.

Tin vui là dự án giải tỏa, tái định cư của các hộ ở Hộ thành hào đã được đưa vào kế hoạch thực hiện trong nhiệm kỳ 2015-2020 - ông Hoàng Thiện, Trưởng Ban Đầu tư và Xây dựng TP Huế khẳng định như vậy. Tinh thần là có kinh phí sẽ bắt tay thực hiện, vì các bước điều tra, lập danh sách các hộ dân, tài sản… đã được triển khai. Đây cũng là dự án được TP Huế kỳ vọng sẽ đem lại diện mạo mới cho khu vực Kinh thành Huế. Các phương án thiết kế kiến trúc sau khi giải tỏa để chỉnh trang cũng được thực hiện.

Về phương án tái định cư, theo ông Hoàng Thiện, cơ bản người dân sẽ được hỗ trợ tái định cư ở chung cư. Vì ở đất lấn chiếm và quỹ đất ngày càng ít nên Nhà nước không thể bố trí đất tái định cư. Ban Đầu tư và Xây dựng TP Huế đã có phương án xây dựng các chung cư ở Hương Sơ để thuận tiện bố trí tái định cư cho người dân.

Bài, ảnh: Tâm Huệ