Nghiên cứu mới đây của Financial Times cho thấy, quá trình cổ phần hóa là nhân tố quan trọng đối với sự phát triển của kinh tế Việt Nam - quốc gia có tốc độ phát triển kinh tế nhanh nhất khu vực Đông Nam Á.

Cú huých từ sức mua

Nikkei Asian Review dẫn nghiên cứu của Financial Times cho hay, chi tiêu hộ gia đình tại Việt Nam đạt mức tăng cao nhất 3 năm trong bối cảnh thu nhập cải thiện đáng kể. Tuy nhiên, thành công của nền kinh tế vẫn phụ thuộc vào việc nhà nước rút dần vốn và mở cửa nền kinh tế.

Lao động nữ Việt Nam vác hàng nhập khẩu từ Trung Quốc trên cầu Bắc Luân, TP Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh (Nguồn: Reuters)

Financial Times đã tiến hành khảo sát 5.000 người tiêu dùng tại Việt Nam, Thái Lan, Indonesia, Philippines và Malaysia. Kết quả cho thấy người tiêu dùng Việt Nam lạc quan nhất về triển vọng kinh tế quốc gia, với Chỉ số tâm lý kinh tế (Economic Sentiment Index) đạt mức cao nhất kể từ đầu 2015. Trong khi đó, tại một số nước láng giềng như Thái Lan và Malaysia, sức cầu không mấy khả quan.

Tăng trưởng GDP của Việt Nam tăng 6,8% năm vừa qua và Chính phủ đang kỳ vọng tốc độ cao hơn trong năm nay. Nền kinh tế được hỗ trợ bởi nhân khẩu học, với tỷ lệ phụ thuộc - số lượng trẻ em và người cao tuổi so với tổng dân số - ở mức thấp (42,9%), đồng nghĩa với việc người Việt có thể dành thêm tiền cho việc mua sắm.

Chi tiêu không cố định ở Việt Nam tăng nhanh nhất trong 5 nước ASEAN được khảo sát trong quý I/2018. Có đến 49% số người được hỏi cho biết sẽ tăng chi tiêu trong năm nay, nhiều hơn so với các nước khác trong ASEAN-5. Vào nửa cuối năm ngoái, hàng loạt các thương hiệu nước ngoài đã mở cửa hàng đầu tiên ở Việt Nam, như H&M, Costa Coffee và Dolce & Gabbana.

Doanh số bán lẻ năm ngoái tăng gần 11% lên 129 tỷ USD; doanh số mua sắm trực tuyến tăng 25%, tương đương với con số mà Hiệp hội Thương mại Điện tử Việt Nam dự kiến sẽ duy trì đến năm 2020. Mặc dù các "ông lớn" ngoại như Lazada có thể thống lĩnh thị trường thương mại điện tử tại Việt Nam nhưng các công ty trong nước như Thế giới di động và Sendo cũng đang trỗi dậy.

Bên cạnh đó, doanh số bán xe hơi dự kiến cũng sẽ tăng trở lại nhờ việc dỡ bỏ thuế nhập khẩu từ các nước nội khối ASEAN.

Theo đánh giá của Financial Times, với lực lượng lao động trẻ dồi dào, giá rẻ, Việt Nam đang là điểm đến hấp dẫn đối với các nhà đầu tư nước ngoài, và dần trở thành một trung tâm sản xuất khu vực. Hiện Samsung là nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất tại Việt Nam, với vốn đầu tư lên tới 17 tỷ USD. Năm ngoái, khoảng một nửa số điện thoại thông minh của hãng bán trên toàn thế giới được sản xuất ở Việt Nam.

Đẩy mạnh cổ phần hóa

Financial Times cho rằng, xu hướng công nghiệp hóa khiến người nông dân rời bỏ ruộng đồng ở thôn quê để lên thành phố kiếm việc làm. Theo số liệu từ Ngân hàng Thế giới (WB), năm ngoái, lực lượng lao động nông nghiệp chỉ chiếm 41,8% tổng số lao động, giảm từ 55,1% năm 2005 và 71,7% năm 1992. Quá trình công nghiệp hóa đã làm thay đổi bộ mặt xuất khẩu của Việt Nam, tạo nên trào lưu sản xuất giá trị gia tăng và phát triển dịch vụ.

Cải cách được cho chính là chìa khóa để Việt Nam duy trì đà tăng trưởng cao, thông qua quá trình cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước (DNNN). Ủy ban quản lý vốn nhà nước giám sát 30 DNNN lớn nhất với tổng tài sản 240 tỷ USD, dự kiến sẽ bắt đầu hoạt động trong quý này, giúp đẩy nhanh tiến độ cổ phần hóa. Trong bối cảnh tâm lý nhà đầu tư tích cực vì cam kết của Chính phủ, sức khỏe nền kinh tế tốt, thị trường chứng khoán tăng tốc, Financial Times kỳ vọng sẽ có thêm nhiều đợt thoái vốn nhà nước trong năm tới.

Financial Times cũng chỉ ra một số thách thức đối với Việt Nam, trong đó đáng chú ý là dân số đang già. Với độ tuổi trung bình là 31,3, chẳng bao lâu nữa Việt Nam sẽ mất đi lợi thế về nguồn lực lao động, kéo theo đó là sức cầu giảm, tăng trưởng kinh tế chậm lại.

Theo VOV