Chiều muộn, tôi bắt gặp người mẹ trẻ dẫn cô con gái học lớp 6 đến quán bánh canh đầu ngõ xin cho con “suất” rửa bát vào ban đêm. Cô bé trông khá phổng phao, hoạt bát, trong lúc chờ mẹ nói chuyện với chủ quán, em nhanh nhẹn đến dọn chén bát ở các bàn mà khách vừa ăn xong. Bà mẹ phân trần, dịch COVID -19 khiến chị thất nghiệp, chồng lại đau ốm triền miên nên muốn con bé đi làm thêm để đỡ đần mẹ. Chừng ấy tuổi nhưng nó giỏi giang lắm, tui cũng cực chẳng đã mới cho con đi làm sớm…bà mẹ thở dài.

Khu tái định cư ở phường Hương Sơ (TP. Huế) là nơi có tỷ lệ trẻ em lao động sớm khá cao trên địa TP. Huế. Nhiều hộ gia đình nghèo, có hoàn cảnh khó khăn nên trẻ em cũng trở thành lao động mang lại nguồn thu nhập cho gia đình. Thậm chí, có nhiều hộ gia đình sống nhờ vào những đồng tiền từ công sức lao động của các em. “Hằng ngày, buổi sáng em đến trường học, buổi chiều ở nhà phụ bố mẹ chút việc nhà, tối đến lại đi bán đậu phụng rang tại các quán nhậu đến 2, 3 giờ sáng mới về”, em N.T.A ở phường Hương Sơ chia sẻ. Gia đình em N.T.A có 5 anh chị em thì có 4 người bán đậu phụng rang.

Những trẻ em phải lao động sớm như N.T.A có thể phải gánh chịu nhiều hệ lụy nguy hiểm: tuổi thơ bị bào mòn, tâm lý và sự phát triển của trẻ em về thể xác, tinh thần lẫn cảm xúc, tâm lý, đạo đức... Theo khảo sát của Trung tâm Phát triển cộng đồng và công tác xã hội - Codes, trẻ lao động đường phố ở Huế thường bị bạo lực từ nhiều thành phần trong xã hội. Nhiều em bị bạo lực về thể chất lẫn tinh thần. Trên 60% trẻ em bị khách hàng, thanh niên lêu lổng và cả chủ quán nơi các em đến bán đánh đập. Tuổi thơ và sự phát triển về nhân cách của các em bị ảnh hưởng bởi những tháng ngày kiếm tiền mưu sinh từ quá sớm.

Theo ông Trương Minh Đến, Phó Giám đốc Trung tâm Phát triển cộng đồng và công tác xã hội – Codes, thực trạng lao động sớm ở trẻ em ngày một gia tăng, đặc biệt là trong mùa dịch COVID-19.

Cũng theo ông Đến, để hỗ trợ, giúp đỡ trẻ em lao động đường phố, dự án “Một tương lai tươi sáng hơn cho trẻ em và thanh niên có hoàn cảnh khó khăn tại Thừa Thiên Huế” được Codes thực hiện với sự tài trợ của tổ chức Plan International và quỹ TUI Care. Với tổng ngân sách 7,5 tỷ đồng được thực hiện từ 2017 đến 2020, dự án tập trung hỗ trợ cho trẻ em có hoàn cảnh khó khăn được tiếp tục đi học, phòng tránh các nguy cơ bị xâm hại, bạo lực, gia đình các em được cải thiện sinh kế. Hàng năm, Codes hỗ trợ các em trong đối tượng của dự án các phương tiện, dụng cụ học tập, giúp các em học tốt hơn và không bỏ học giữa chừng. Codes đã hỗ trợ 167 trẻ em đường phố nhận học phí, bảo hiểm…

Trong tháng 3 vừa qua, Hội Bảo vệ quyền trẻ em tỉnh đã tổ chức diễn đàn “Lắng nghe trẻ em nói”. Tại đây, chủ đề về trẻ em lao động sớm nhận được rất nhiều sự quan tâm của lãnh đạo các sở, ban, ngành. Theo bà Phan Minh Nguyệt, Phó Giám đốc Sở Lao động - Thương binh và  Xã hội, trẻ em lao động sớm là một trong những đối tượng dễ bị bạo hành và xâm hại nhất. Để ngăn chặn và phòng ngừa nguy cơ bị xâm hại, các em có thể gọi vào đường dây tư vấn bảo vệ trẻ em miễn phí 18001567 để được tư vấn bởi các chuyên gia từ Cục Chăm sóc và Bảo vệ trẻ em, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, cũng như nhận được những hỗ trợ, những chính sách trợ giúp cho các em khám, chữa bệnh nếu bị xâm hại.

Bà Nguyễn Thị Thúy Hòa, Chủ tịch Hội Bảo vệ quyền trẻ em tỉnh Thừa Thiên Huế nhận định, để bảo vệ trẻ em lao động sớm cần tạo dư luận xã hội phê phán những hành vi thiếu trách nhiệm đối với trẻ em, tích cực giải quyết những vấn đề xã hội tiêu cực đối với trẻ em. Cùng với đó, đẩy mạnh sự phối hợp giữa các ngành, các tổ chức đoàn thể trong công tác chăm sóc, bảo vệ, giáo dục trẻ em, lồng ghép chương trình phát triển kinh tế - xã hội, công tác xóa đói giảm nghèo gắn với công tác chăm sóc trẻ em.

ĐĂNG TRÌNH