Người dân phải xếp hàng lấy nước tại các tại vòi phun của một con suối tự nhiên ở Breweries, Nam Phi. Ảnh: AP

Trừ phi thời tiết đi ngược lại những dự báo và đổ thật nhiều mưa để lấp đầy sáu con đập của thành phố, thì "Ngày Zero" sẽ là ngày 12 tháng 4.

Đây là ngày mà thành phố sẽ đóng các vòi cấp nước và người dân sẽ phải xếp hàng để lấy nước hàng ngày tại khoảng 150 địa điểm xung quanh thành phố vốn đã bị tắc nghẽn.

Nhiều người lo sợ rằng tình trạng thiếu nước sẽ gây ra bất ổn xã hội và thậm chí là gia tăng tội phạm, bởi nền kinh tế - phụ thuộc rất nhiều vào du lịch - đang bị thu hẹp lại. Nhiều du khách nước ngoài đã hủy các chuyến đi và đặt chỗ khách sạn vào cuối mùa hè năm nay.

Một số nhà quản lý của thành phố còn dự đoán rằng sẽ có gần một phần ba cư dân có điều kiện tài chính ở đây sẽ góm gém dọn đi khỏi thành phố vào trước ngày Zero.

Jean-Pierre Smith, cán bộ an ninh của Cape Town tại văn phòng của thị trưởng, nói rằng thành phố không chắc chắn tất cả cư dân sẽ lấy được nước khi các vòi nước bị tắt. Ông nói rằng thành phố sẽ thiết lập các điểm cấp nước, hoặc thùng chưa, để mọi người lấy khoảng 25 lít mỗi ngày.

Hiện tại, người dân chỉ được giới hạn sử dụng 50 lít mỗi ngày. "Chúng tôi có 5 tuần để chuẩn bị cho công tác thiết lập các điểm cấp nước", ông cho biết. "Sẽ là thảm họa nếu chúng ta phải lấy nước ở các thùng chứa. Việc đó sẽ rất phiền toái và khó khăn. Chúng ta không thể nghĩ rằng đó là một giải pháp lâu dài, mà chỉ là tạm thời trong trường hợp khẩn cấp và nên tránh bằng mọi giá", ông nói.

Một số quan chức cho rằng tình trạng thiếu nước sẽ làm khô đọng nước thải và làm tắc nghẽn phần lớn hệ thống nhà vệ sinh của thành phố, gây ra nguy cơ về các bệnh nguy hiểm như thương hàn. Hiện đã có một số 'cuộc chiến tranh nước' tại các con suối xung quanh Table Mountain và căng thẳng sẽ gia tăng một khi các vòi nước bị tắt. Những người trong cuộc cho rằng họ không mong đợi các nhà máy lọc nước biển sẽ được xây dựng và hoạt động kịp thời điểm của Ngày Zero. Nước được sản xuất tại các nhà máy này sẽ không thể uống được vì toàn bộ nước thải của Cape Town bị thải ra biển.

Người nghèo, chủ yếu là người da đen sống trong khu ổ chuột của thành phố chỉ sử dụng 4% nước của thành phố và nhiều người trong số họ vốn không có nước máy mà đi lấy nước từ các điểm cấp nước công cộng. Các cư dân giàu thì đã cho khoan khoản 20.000 đường ống xuống lòng đất để lấy nước, và khiến nguồn nước ngầm cạn kiệt, một số chuyên gia cho biết. Bà Helen Zille, Thủ hiến bang Western Cape của đảng Liên minh Dân chủ cầm quyền của thành phố cho hay, "Sự sụp đổ tiên lượng mà thành phố đang cố gắng ngăn chặn là điều không thể tránh được. Chúng tôi đang phải gồng mình chống chọi”.

Tỷ lệ tội phạm ở Cape Town đang ở mức rất cao ở các khu vực nghèo do các băng nhóm thống trị, và có những lo ngại rằng hạn hán sẽ làm tăng tình trạng bất ổn khi mọi người đang cực kỳ cần nước. Cũng có những quan ngại về việc người dân sẽ tiếp cận các điểm thu gom nước như thế nào bởi hệ thống đường sắt trong thành phố để đi đến các điểm này đã bị tê liệt bởi nạn phá hoại và sẽ không được sửa chữa cho đến năm sau.

Phó Tổng thống Cyril Ramaphosa khi được hỏi về vấn đề này tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới ở Davos tuần này, đã cho biết ông sẽ "khẩn trương huy động tất cả các nguồn lực có thể.. để đảm bảo nước được đưa đến cho Cape Town."

Thế Vĩnh (lược dịch từ The Telegraph)