Họp báo giới thiệu các hoạt động kỷ niệm 80 năm Đề cương về văn hoá Việt Nam

Đề cương về văn hóa Việt Nam ra đời năm 1943 có ý nghĩa lịch sử hết sức to lớn. Từ đó đến nay, các luận điểm, quan điểm trong bản Đề cương vẫn tiếp tục được Đảng ta sáng tạo, khẳng định và hiện thực hóa. Những thành quả mà nền văn hóa Việt Nam có được hôm nay dựa trên các quan điểm từ bản Đề cương này.

Tại buổi họp báo, Thứ trưởng Bộ VHTTDL Tạ Quang Đông thông tin cho báo chí về các hoạt động sẽ diễn ra nhân kỷ niệm 80 năm ra đời Đề cương về văn hóa Việt Nam.

Điểm nhấn của chuỗi hoạt động kỷ niệm là Hội thảo khoa học quốc gia "80 năm Đề cương văn hoá Việt Nam – Khởi nguồn và động lực phát triển".

Mục đích của Hội thảo nhằm cung cấp cho các nhà quản lý, các nhà khoa học, những người thực hành văn hóa nghệ thuật và các tầng lớp nhân dân những hiểu biết về ý nghĩa lịch sử, ý nghĩa thời đại, những giá trị to lớn và tầm ảnh hưởng của Đề cương về văn hóa Việt Nam trong 80 năm qua.

Qua đó, huy động sự tham gia của các cơ quan tham mưu, quản lý văn hóa và các nhà nghiên cứu văn hóa, các trí thức, văn nghệ sĩ, những người thực hành văn hóa trong cả nước nhằm làm rõ các giá trị của Đề cương về văn hóa Việt Nam; quá trình vận dụng, phát huy giá trị của Đề cương về văn hóa Việt Nam đối với sự nghiệp xây dựng và phát triển văn hóa, con người hiện nay; quá trình vận dụng, phát huy giá trị của Đề cương về văn hóa Việt Nam trong tiến trình lịch sử; những thành tựu mà văn hóa Việt Nam đã đạt được dưới ánh sáng của bản Đề cương và đường lối văn hóa của Đảng.

Hội thảo diễn ra ngày 27/2/2023 tại Trung tâm Hội nghị quốc tế (11 Lê Hồng Phong, Ba Đình, Hà Nội) dưới hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến, gồm 2 phiên với các nội dung:  Giá trị lý luận và thực tiễn của Đề cương về văn hóa Việt Nam; Văn hóa, con người Việt Nam - Nền tảng tinh thần, động lực phát triển đất nước trong giai đoạn mới.

Đề cương về Văn hóa Việt Nam

PGS.TS Nguyễn Thị Thu Phương, Viện trưởng Viện Văn hóa Nghệ thuật quốc gia Việt Nam, đơn vị tổ chức Hội thảo cho biết, chủ đề của hội thảo “80 năm Đề cương về văn hóa Việt Nam (1943-2023) - Khởi nguồn và động lực phát triển” chứa đựng khát vọng không chỉ của người làm công tác văn hóa, mà còn là tâm huyết của giới trí thức, nghệ sĩ, giới trẻ. Vượt qua khỏi kỳ vọng ban đầu, đến nay, BTC đã nhận được 154 bài tham luận của nghệ sĩ, nhà nghiên cứu…Sự lan tỏa giá trị của đề cương góp phần tạo nên động lực cho văn hóa trong giai đoạn mới.

Trong khuôn khổ Hội thảo sẽ khai mạc Triển lãm ảnh 80 năm Đề cương về văn hoá Việt Nam; chiếu Phóng sự “80 năm đề cương về văn hóa Việt Nam (1943 - 2023) - Khởi nguồn và động lực phát triển”.

Một hoạt động khác thu hút sự quan tâm của dư luận là chương trình nghệ thuật đặc biệt diễn ra vào 20h, ngày 28/2/2023 tại Nhà hát Lớn Hà Nội, trực tiếp trên VTV. 

Chương trình có 3 chương: Văn hoá soi đường cho quốc dân đi; Văn hoá hoá kháng chiến, kháng chiến hoá văn hoá; “... Văn hoá còn thì dân tộc còn”.

Kịch bản và tổng đạo diễn được cầm trịch bởi NSND Trần Bình, chương 1 tái hiện bối cảnh lịch sử trước khi ra đời Đề cương về văn hoá Việt Nam, với hình ảnh người công nhân, nông dân, tiểu tư sản, trí thức... rơi vào cảnh bế tắc, bần cùng khi mâu thuẫn gay gắt với thực dân Pháp và Phát - xít Nhật.

Khao khát độc lập dân tộc và tự do dân chủ trở thành nhu cầu của mỗi người dân Việt Nam. Sự kiện Đại hội Văn hoá toàn quốc khai mạc trọng thể tại Nhà hát Lớn Hà Nội vào ngày 24/11/1946 với luận điểm “Văn hoá soi đường cho quốc dân đi” của Chủ tịch Hồ Chí Minh được tái hiện bằng hình ảnh phim tư liệu và cả bằng ngôn ngữ nghệ thuật trên sân khấu.

Trong phần này, khán giả sẽ được lắng nghe các ca khúc: Cờ Việt minh, liên khúc Ngọn đuốc soi đường, Bình Minh, Lá cờ Đảng, Đoàn Lữ nhạc. Một trong những điểm nhấn là liên khúc Ngọn đuốc soi đường (nhạc: Đức Trịnh, lời: NSND Trần Bình), khẳng định tầm quan trọng của văn hoá nghệ thuật trong giáo dục thế hệ trẻ, xây dựng con người Việt Nam yêu nước, độc lập, tự cường, tự chủ.

Chương II tái hiện tinh thần của khẩu hiệu Văn hoá hoá kháng chiến, kháng chiến hoá văn hoá của Chủ tịch Hồ Chí Minh, huy động mọi nguồn lực dưới sự lãnh đạo của Đảng trong thời kỳ 1940- 1975,  phát huy vai trò của văn hoá Việt Nam thực hiện vừa kiến quốc, vừa kháng chiến, tạo nên chiến thắng Điện Biên Phủ lẫy lừng năm 1954, Đại thắng mùa xuân năm 1975.

Ở chương này, khán giả sẽ cùng nghe lại những ca khúc, giai điệu hào hùng: Biết ơn Cụ Hồ Chí Minh, Người Hà Nội, Trường ca Sông Lô, Hò kéo pháo, Giải phóng Điện Biên, Câu hò bên bến Hiền Lương, Bước chân trên giải Trường Sơn, Tiến về Sài Gòn, Đất nước trọn niềm vui...

Chương III giới thiệu phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Văn hoá toàn quốc ngày 24/11/2021 sẽ được phát lại trong chương trình như lời khẳng định 80 năm qua, những tư tưởng của Đề cương về văn hoá Việt Nam vẫn còn nguyên giá trị.

Khép lại chương trình nghệ thuật là những tiết mục được dàn dựng công phu: liên khúc Ta tự hào đi lên ôi Việt Nam; Bay qua biển Đông; Xuân và tuổi trẻ; Liên khúc “Văn hoá soi đường cho quốc dân đi”- Việt Nam ơi, ta bước tiếp.

Cũng trong khuôn khổ kỷ niệm, VTV sẽ phát sóng bộ phim tài liệu 40 phút “80 năm Đề cương về văn hoá Việt Nam” (20h30 ngày 27/2 kênh VTV1). Nội dung phim tập trung làm rõ bối cảnh ra đời, ý nghĩa lịch sử và giá trị lý luận, thực tiễn của "Đề cương về Văn hóa Việt Nam"; quá trình vận dụng, phát triển những tư tưởng cốt lõi của Đề cương trong quá trình lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng nhằm xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển nhanh và bền vững đất nước.

Dòng chảy xuyên suốt trong những thước phim tài liệu chính là sự kế thừa, phát triển từ khởi nguồn văn hoá Việt Nam, với dấu mốc quan trọng là sự ra đời của Đề cương về văn hoá Việt Nam năm 1943. 

 Phim Bình Minh Đỏ và Cơn giông chiếu trong tuần phim kỷ niệm

Tuần phim kỷ niệm 80 năm Đề cương về văn hoá Việt Nam khai mạc ngày 25/2/2023 tại Trung tâm Chiếu phim quốc gia, gồm 4 phim truyện: Bình Minh đỏ, Cơn giông, Phượng cháy, Nhà tiên tri; các phim tài liệu:  Hồ Chí Minh,  Những bước đi ngoại giao và một cuộc chiến không mong muốn,Văn hoá soi đường quốc dân đi, Chầu văn- âm hưởng linh thiêng, 80 năm đề cương về văn hoá Việt Nam; các phim hoạt hình: Kỳ tích đầm Dạ Trạch; Đôi cánh kim cương; Tái sinh; Nguồn cội.

Triển lãm ảnh kỷ niệm 80 năm Đề cương về văn hoá Việt Nam khai mạc ngày 27/2 tại Trung tâm Hội nghị Quốc tế 11 Lê Hồng Phong; ngày 28/2 tại Nhà hát Lớn Hà Nội có khoảng 80 bức ảnh được trưng bày, gồm 2 phần: Ảnh tư liệu (khoảng 30-40 ảnh) Về Đề cương văn hoá Việt Nam: Bản sao đề cương, các tư liệu về việc công bố, phổ biến bản Đề cương văn hoá Việt Nam 1943; các Đại hội Văn hoá toàn quốc: Đại hội Văn hoá toàn quốc lần thứ nhất năm 1946; Đại hội Văn hoá toàn quốc lần thứ hai năm 1948, Hội nghị Văn hoá toàn quốc năm 2021; Ảnh Bác Hồ và lãnh đạo Đảng, Nhà nước với các hoạt động văn hoá văn nghệ và văn nghệ sĩ…Ảnh nghệ thuật (40-50 ảnh) nội dung về những thành tựu trong gìn giữ, phát huy giá trị, bản sắc văn hoá Việt Nam; Các hoạt động văn hoá nghệ thuật nổi bật những năm gần đây.

Cùng với các hoạt động trên, Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Văn Hùng đã ký văn bản gửi các tỉnh/thành ủy; UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc phối hợp tổ chức các hoạt động kỷ niệm 80 năm ra đời Đề cương về văn hóa Việt Nam.

Theo đó, các địa phương, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương xây dựng và tổ chức thực hiện các hoạt động kỷ niệm 80 năm ra đời Đề cương về văn hóa Việt Nam với các hình thức phù hợp, như: tọa đàm, hội thảo khoa học; triển lãm nghệ thuật; nói chuyện chuyên đề; tổ chức thi tìm hiểu về Đề cương... Qua đó, làm rõ khẳng định và tuyên truyền sâu rộng về ý nghĩa lịch sử, giá trị lý luận và thực tiễn sâu sắc, lâu bền của "Đề cương về văn hóa Việt Nam".

Chu Thu Hằng