Thứ Sáu, 21/08/2009 21:29 (GMT+7)
Để bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của người cao tuổi
Cùng với việc tuổi thọ của dân số Việt Nam đang có xu hướng ngày một tăng thì việc chăm sóc, bảo vệ, bồi dưỡng và phát huy nguồn lực người cao tuổi (NCT) là trách nhiệm, nghĩa vụ không chỉ của mỗi gia đình mà còn là của cộng đồng và toàn xã hội. Luật NCT được Quốc hội khoá XII, kỳ họp thứ 6 thông qua ngày 23/11/2009 (Luật số 39/2009/QH12) có hiệu lực thi hành ngày 1-7-2010 cũng không nằm ngoài mục đích trên.
Điều 2 Luật NCT và trước đây là Pháp lệnh về NCT đều khẳng định: “NCT được quy định trong luật này là công dân Việt Nam từ đủ 60 tuổi trở lên” được hưởng các chế độ ưu tiên theo Luật NCT.
Tuy nhiên, có thể thấy rõ trong quá trình thực thi pháp luật từ trước đến nay, 60 tuổi như quy định trong Luật NCT đối với một số quy phạm pháp luật lại chưa phải là người già. Tại điểm 2.4, khoản 2 Nghị quyết của Hội đồng thẩm phán Tòa án Nhân dân Tối cao (TAND) số 01/2006/NQ-HĐTP ngày 12/5/2006 hướng dẫn áp dụng một số quy định của Bộ luật Hình sự (BLHS) quy định về tình tiết phạm tội đối với người già (cụ thể hóa điểm h, khoản 1, điều 48 BLHS) quy định: Người già được xác định là người từ 70 tuổi trở lên. Tiết a, điểm 4.1, khoản 4 Nghị quyết của Hội đồng thẩm phán TAND tối cao số 01/2007/NQ-HĐTP ngày 2/10/2007 hướng dẫn áp dụng một số quy định của BLHS quy định về thời hiệu thi hành bản án, miễn chấp hành hình phạt, giảm thời hạn chấp hành hình phạt cũng quy định: Người quá già yếu là người từ 70 trở lên hoặc là người từ 60 tuổi trở lên nhưng thường xuyên đau ốm. Khoảng cách về độ tuổi quy định tại hai nghị quyết nói trên so với độ tuổi quy định trong Luật NCT là 10 năm.Theo đó, nếu họ là người bị hại trong một vụ án hình sự thì họ cũng giống như những bị hại nhỏ tuổi hơn, khỏe mạnh hơn họ. Hoặc, nếu NCT là bị cáo trong một vụ án thì họ cũng không được hưởng tình tiết giảm nhẹ là người già nếu họ không đủ 70 tuổi hoặc là người thường xuyên đau ốm.
NCT là những người đã dành phần lớn thời gian của cuộc đời cho lao động và sáng tạo. Họ là những con người dày dạn kinh nghiệm trong cuộc sống cũng như trong lao động. Do đó, việc sử dụng lao động là NCT cũng là một vấn đề cần thiết hiện nay, đặc biệt là những lao động chất xám trong ngành y, ngành giáo dục hay các ngành khoa học kỹ thuật. Người lao động cao tuổi là người lao động nam trên 60 tuổi, nữ trên 55 tuổi (điều 123 Bộ luật Lao động - BLLĐ). Quy định này rất phù hợp với độ tuổi của những lao động đến tuổi nghỉ hưu và độ tuổi được quy định trong Luật NCT. Do đó, việc bảo vệ quyền lợi của những lao động là NCT được quy định rõ ràng và chặt chẽ trong BLLĐ và các văn bản dưới luật liên quan.
NCT là những công dân được ưu tiên chăm sóc và có những quyền lợi được ưu tiên đặc biệt. Để thực hiện tốt chính sách nói trên, xã hội cần có cái nhìn trân trọng hơn đối với NCT cũng như pháp luật về NCT và các văn bản liên quan cần mang tính nhất quán hơn để quyền và lợi ích hợp pháp của NCT được đảm bảo một cách tốt nhất.
Ths.Ls Nguyễn Văn