Tư duy về đổi mới sáng tạo giúp hoàn thiện chính sách để các ý tưởng sáng tạo có đủ điều kiện, chu trình từ hình thành, sản xuất, cung ứng, phân phối và kể cả xuất khẩu. Từ đó, mang lại nhiều giá trị gia tăng hơn cho nền kinh tế, lợi nhuận cao hơn cho doanh nghiệp và thu nhập cao hơn cho người lao động.
Thực hiện Chương trình số 07-CTr/TU về “Đẩy mạnh phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trên địa bàn thành phố Hà Nội giai đoạn 2021-2025”, thời gian qua, Hà Nội đã khẳng định vai trò là trung tâm hàng đầu về khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo của cả nước với nhiều giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo. Cụ thể: (1) Với việc tổ chức thành công 10 hội thảo về khởi nghiệp sáng tạo, khóa huấn luyện “Viet Startup INTERchange 2023” cho 15 doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo tiêu biểu của Thành phố (diễn ra từ 08-17/12/2023) đã mở ra cầu nối hợp tác giữa hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam và Hàn Quốc. (2) Vườn ươm doanh nghiệp công nghệ thông tin, đổi mới sáng tạo Hà Nội (HBI-IT) đã thu hút được hơn 1.000 doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, chiếm trên 26% doanh nghiệp khởi nghiệp của cả nước. Số lượng vườn ươm doanh nghiệp, tổ chức cung cấp chương trình thúc đẩy kinh doanh lần lượt chiếm hơn 38% và 40% xét trên quy mô cả nước. Bên cạnh các hoạt động bổ sung kiến thức, kinh nghiệm thực tế cho doanh nghiệp khởi nghiệp hoàn thiện sản phẩm với định hướng thị trường, trang bị kỹ năng kinh doanh, hỗ trợ gọi vốn, Vườn ươm còn tổ chức truyền thông quảng bá cho các dự án, phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo. (3) Ngày hội Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo Vùng Thủ đô năm 2023 do UBND thành phố Hà Nội phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức (từ ngày 12 – 14/10/2023 tại Trung tâm Hội nghị quốc gia) với chủ đề “Hà Nội kết nối Vùng Thủ đô - sáng tạo và phát triển” có sự tham gia của 10 tỉnh, thành phố trong chuỗi các hoạt động ý nghĩa.
Bên cạnh đó, Thành phố cũng đã đẩy mạnh truyền thông khởi nghiệp sáng tạo và xây dựng văn hóa khởi nghiệp cũng như hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển giao công nghệ và sản xuất thử nghiệm. Đồng thời nghiên cứu, đề xuất ban hành mới, sửa đổi, bổ sung các văn bản pháp luật cần thiết để thúc đẩy môi trường khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.
Với những thành quả đó, ngày 12/3/2024, Bộ Khoa học và Công nghệ đã công bố Hà Nội là địa phương dẫn đầu về Chỉ số Đổi mới Sáng tạo cấp địa phương (viết tắt là PII - Provincial Innovation Index) trong 63 tỉnh thành trong năm 2023.
TOP 10 địa phương đạt chỉ số PII 2023 cao nhất cả nước
Bộ chỉ số cung cấp bức tranh thực tế, tổng thể về hiện trạng mô hình phát triển kinh tế - xã hội dựa trên khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo của Thành phố trong năm 2023. Trong 52 chỉ số, Hà Nội dẫn đầu 14 chỉ số, thể hiện rõ nét Hà Nội có những điểm mạnh và chưa mạnh, nhưng tổng thể là địa phương có các điểm cân bằng tốt nhất, có hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, hệ sinh thái kinh tế - xã hội dựa trên con người cân bằng nhất so với các địa phương khác, nên điểm trung bình của Hà Nội là điểm tốt nhất (62.86 điểm). Ngoài ra, với các chỉ số dẫn đầu về Thể chế (53.59 điểm), Vốn con người và nghiên cứu phát triển (63.06 điểm), Cơ sở hạ tầng (68.23 điểm), Trình độ phát triển của thị trường (77.81 điểm), Trình độ phát triển của doanh nghiệp (50.04 điểm), Sản phẩm tri thức, sáng tạo và công nghệ (63.16 điểm), Tác động (63.18 điểm), Hà Nội không chỉ dẫn đầu về đổi mới sáng tạo mà còn là địa phương có tỷ lệ đầu tư cho nhân lực, chi phí cho nghiên cứu phát triển, số lượng tổ chức khoa học công nghệ, và doanh nghiệp hoạt động nghiên cứu phát triển cao. Các đầu ra về tài sản trí tuệ như sáng chế, giải pháp hữu ích cũng đều dẫn đầu trên quy mô cả nước.
Kết quả đánh giá đã cho thấy sự phù hợp, tương đồng giữa kết quả PII 2023 với thực trạng phát triển kinh tế - xã hội của thành phố Hà Nội với vai trò là Thủ đô và đầu tàu, cực tăng trưởng kinh tế, có điều kiện tự nhiên và vị trí địa lý thuận lợi, có ngành công nghiệp, xây dựng, dịch vụ chiếm tỷ trọng cao trong cơ cấu kinh tế, tập trung nhiều khu công nghiệp, có cơ sở hạ tầng phát triển, có hoạt động khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo mạnh mẽ.
Việc áp dụng công nghệ mới trong các ngành chế biến, chế tạo và dịch vụ vừa tạo ra giá trị gia tăng, vừa là động lực cho tăng trưởng kinh tế Thủ đô bằng cách cải thiện năng suất lao động và hiệu quả sản xuất. Đổi mới khoa học và công nghệ giúp mở ra cơ hội cho các ngành kinh tế mới, đa dạng hóa cơ cấu kinh tế và giảm thiểu rủi ro từ sự phụ thuộc vào một ngành duy nhất. Bên cạnh đó, chất lượng nguồn nhân lực cũng được cải thiện về kỹ năng, trình độ và kiến thức. Ngoài ra, các chỉ số đáng tin cậy về đổi mới sáng tạo giúp tạo niềm tin cho các nhà đầu tư và doanh nghiệp. Đầu tư vào nghiên cứu và phát triển (R&D) cũng là một yếu tố quan trọng để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Các đại biểu tham quan Triển lãm Kết quả phát triển tài sản trí tuệ Hà Nội năm 2023
Bên cạnh những kết quả đã đạt được, việc phát triển khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo của Thủ đô vẫn còn những khó khăn, rào cản chưa được tháo gỡ, như: Vấn đề xử lý tài sản là kết quả của nhiệm vụ khoa học và công nghệ có sử dụng ngân sách Nhà nước; hoạt động của Quỹ phát triển khoa học và công nghệ, các vườn ươm doanh nghiệp; những cơ chế, chính sách đặc thù về đổi mới sáng tạo; việc khai thác tiềm năng, nguồn lực chất xám của đội ngũ trí thức trên địa bàn Thủ đô.
Thời gian tới, Hà Nội cần bám sát các chương trình hành động, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của Thành phố; Nghị quyết về phát triển Vùng Đồng bằng sông Hồng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Kế hoạch thực hiện Chiến lược phát triển khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo giai đoạn 2021-2030; Kế hoạch ngành khoa học và công nghệ giai đoạn 2021-2025, triển khai, hoàn thành các nhiệm vụ cụ thể mang màu sắc Thủ đô; phối hợp chặt chẽ với các đơn vị của Bộ Khoa học và Công nghệ triển khai các chương trình phối hợp giữa Bộ và thành phố... nhằm tiến tới mục tiêu phát triển khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo thực sự trở thành động lực chủ yếu phát triển kinh tế - xã hội Thủ đô. Xây dựng Hà Nội trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo, nghiên cứu khoa học, chuyển giao và phát triển công nghệ hàng đầu của cả nước, tiến tới là trung tâm khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo của khu vực Đông Nam Á trong một số lĩnh vực.