Cả nước phấn đấu đạt tỷ lệ giải ngân ít nhất 95%

Theo báo cáo từ Bộ Tài chính, đến hết ngày 31/01/2024 (thời hạn để giải ngân vốn đầu tư công năm 2023) cả nước ước giải ngân được 662.588,2 tỷ đồng, đạt 82,47% kế hoạch Quốc hội và đạt 93,12% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao (711.559,8 tỷ đồng).

Cũng theo Bộ Tài chính, tổng kế hoạch vốn đầu tư công năm 2024 là 688.496 tỷ đồng, bao gồm kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao theo Nghị quyết Quốc hội là 657.349 tỷ đồng (trong đó ưu tiên 422.000 tỷ đồng vốn đầu tư cho 120 dự án giao thông trọng điểm tại 46 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương) và kế hoạch vốn cân đối ngân sách địa phương năm giao tăng 31.147 tỷ đồng; ước giải ngân đầu tư công năm 2024 từ đầu năm đến ngày 31/01/2024 là 16.934,3 tỷ đồng, đạt 2,46% kế hoạch, đạt 2,58% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao.

Thủ tướng cũng đã yêu cầu, năm 2024, cả nước phấn đấu đạt tỷ lệ giải ngân ít nhất 95% và tăng tốc thực hiện các công trình giao thông trọng điểm với tinh thần “vượt nắng, thắng mưa”, “làm việc 3 ca, 4 kíp”, “ăn tranh thủ, ngủ khẩn trương”, càng làm càng trưởng thành cả về tư duy, nhận thức, hành động. Đầu tư công có vai trò quan trọng, dẫn dắt, kích hoạt mọi nguồn lực xã hội, duy trì động lực, tăng tốc độ và tạo không gian phát triển mới, nhất là cho hạ tầng, công nghiệp, các khu đô thị, dịch vụ; góp phần giảm chi phí logistics cho doanh nghiệp, giảm giá thành đầu vào, tăng sức cạnh tranh của sản phẩm, doanh nghiệp và nền kinh tế...

Nhìn lại tình hình triển khai đầu tư công những năm qua cho thấy, với sự chỉ đạo sâu sát, quyết liệt của Chính phủ, sự phối hợp chặt chẽ, có trách nhiệm, sự nỗ lực triển khai của các bộ, ngành, địa phương, nhiều khó khăn, vướng mắc tồn tại từ lâu tại một số dự án đã được tập trung xử lý; nhiều công trình dự án đã được khánh thành đưa vào sử dụng phát huy hiệu quả đầu tư; đa số các dự án mới triển khai, đạt hoặc vượt kế hoạch đề ra.

Tuy nhiên, trong số những nguyên nhân gây chậm trễ giải ngân đầu tư công có những nguyên nhân trực tiếp và gián tiếp, khách quan và chủ quan, nhất thời và kéo dài..., một số nguyên nhân nổi bật là sự hạn chế trong công tác chuẩn bị dự án, năng lực nhà thầu và ban quản lý dự án; Việc lập kế hoạch vốn chưa sát với thực tế và khả năng thực hiện, bố trí vốn còn dàn trải, thiếu trọng tâm, trọng điểm; Sự lãnh đạo, chỉ đạo và phối hợp tổ chức thực hiện ở một số bộ, cơ quan, địa phương chưa quyết liệt, sâu sát, kịp thời, kỷ cương kỷ luật trong đầu tư công chưa nghiêm, chưa chặt chẽ, hiệu quả và còn tình trạng né tránh trách nhiệm của cán bộ liên quan; Công tác giải phóng mặt bằng còn nhiều vướng mắc do một số cơ chế, chính sách, quy định pháp luật còn chồng chéo, chậm được sửa đổi, bổ sung và áp dụng thiếu thống nhất; Sự thiếu hụt nguyên vật liệu thi công, nhất là đối với các dự án giao thông trọng điểm quốc gia...

Theo nhiều dự báo, kinh tế thế giới năm 2024 vẫn còn chịu nhiều thách thức và bất ổn liên quan đến sự sụt giảm tổng cầu, gián đoạn, đứt gãy chuỗi cung ứng gắn với gia tăng căng thẳng địa chính trị, biến đổi khí hậu và thiên tai, sự suy thoái kinh tế và thắt chặt tiền tệ ở một số nước phát triển... Trong bối cảnh chung đó, Việt Nam đặt mục tiêu tăng trưởng kinh tế năm 2024 là 6 - 6,5% GDP, với động lực tăng trưởng quan trọng gắn với đầu tư công, mở rộng tiêu dùng nội địa, kiểm soát lạm phát, hỗ trợ doanh nghiệp cải thiện các hoạt động thương mại, dịch vụ, công nghiệp  và nông nghiệp...

Bởi vậy, để nỗ lực giải ngân đầu tư công năm 2024, cần tập trung đồng bộ hoá các giải pháp rút ngắn tiến độ các công trình, dự án, bảo đảm chất lượng, kỹ/mỹ thuật công trình, bảo đảm an toàn lao động, vệ sinh, cảnh quan môi trường; tập trung tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong sử dụng vốn ODA và liên quan đến định mức, đơn giá, khai thác, cung ứng vật liệu xây dựng, sử dụng cát biển vào xây dựng các công trình giao thông; động viên khích lệ người lao động và cá nhân hoá trách nhiệm người đứng đầu trong việc chỉ đạo, giám sát, đôn đốc giải ngân theo các quy định của Chính phủ.

Đặc biệt, các bộ, ngành, địa phương cần thực hiện việc phân bổ chi tiết vốn đầu tư công theo đúng quy định tại Luật Ngân sách nhà nước và Luật Đầu tư công; đảm bảo đúng thứ tự ưu tiên là tập trung bố trí đủ kế hoạch vốn năm 2024 cho các dự án quan trọng quốc gia và các nhiệm vụ, dự án đã đủ thủ tục đầu tư, có khả năng giải ngân; kiên quyết điều chuyển số vốn của các dự án chậm giải ngân sang các dự án đã quyết toán, các dự án đã hoàn thành, nhưng còn thiếu vốn, các dự có tiến độ giải ngân tốt và các dự án có tính kết nối và lan toả liên vùng...

Đồng thời, chỉ đạo chủ đầu tư, ban quản lý dự án đẩy nhanh tiến độ hoàn thiện thủ tục đầu tư, lập, thẩm định và phê duyệt thiết kế - dự toán công trình, xác định các mốc thời gian hoàn tất các thủ tục lựa chọn nhà thầu, phê duyệt kết quả đấu thầu, đẩy nhanh tiến độ ký kết hợp đồng với các dự án, gói thầu mới và triển khai các thủ tục tạm ứng, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư; tăng cường tuyên truyền, vận động, đặc biệt là giải thích rõ các quy định pháp luật về giá đất và chính sách bồi thường, hỗ trợ để người dân cùng thực hiện; tăng cường số hoá và công khai kết quả giải ngân của từng đơn vị gắn với đánh giá kết quả hoàn thành nhiệm vụ; coi kết quả giải ngân là một trong những tiêu chí quan trọng để đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ hằng năm của tổ chức, cá nhân liên quan. Tăng cường kiểm tra, giám sát, đôn đốc các nhà thầu, tư vấn đẩy nhanh tiến độ; xử lý nghiêm các chủ đầu tư, ban quản lý dự án, nhà thầu cố tình gây khó khăn, cản trở làm chậm tiến độ giao vốn, giải ngân vốn; kiểm điểm, xử lý, thay thế kịp thời các công chức, viên chức yếu kém, tiêu cực, không hoàn thành nhiệm vụ được giao. Đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong đầu tư công, nhất là trong công tác thẩm định, giao vốn, kiểm soát chi; đồng thời, tăng cường hậu kiểm; tăng cường công tác thông tin, truyền thông chính sách, góp phần tạo sự đồng thuận xã hội và sự tham gia tích cực của người dân, doanh nghiệp, nhà đầu tư vào quá trình giải ngân đầu tư công.

Hà Nội đặt kế hoạch đầu tư công năm 2024 cao hơn 1,4 lần năm 2023

Thành phố Hà Nội đặt kế hoạch đầu tư công năm 2024 cao hơn 1,4 lần so với năm 2023; quyết liệt triển khai nhiệm vụ ngay từ ngày đầu, tháng đầu của năm 2024, tránh tình trạng dồn giải ngân vào cuối năm.

Năm 2023, Hà Nội được đánh giá là một trong những địa phương có tỷ lệ giải ngân đầu tư công cao trong cả nước. Lũy kế giải ngân của Thành phố đến ngày 15/01/2024 là 50.690 tỷ đồng, đạt 108% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, đạt 95,5% kế hoạch Thành phố giao. Nhiều công trình dân sinh, trọng điểm của Thủ đô đã được khởi công và đang đẩy nhanh tiến độ như dự án đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô dài 112,8km; dự án đường Vành đai 1, đoạn Hoàng Cầu - Voi Phục (giai đoạn 1)...

Năm 2024, Chính phủ giao kế hoạch đầu tư công của Thành phố Hà Nội là 81.033 tỷ đồng (gấp 1,72 lần so với đầu năm 2023), trong đó có 9.451 tỷ đồng ngân sách Trung ương và 71.582 tỷ đồng ngân sách địa phương (năm 2023 được giao 50.000 tỷ đồng). Quy mô vốn đầu tư công được giao của Hà Nội đã vượt Thành phố Hồ Chí Minh để trở thành địa phương được phân bổ lượng vốn nhiều nhất với 81.033 tỷ đồng (+73%), trong khi đó, vốn phân bổ cho Đà Nẵng là 7.292 tỷ đồng (-8%).

Xác định năm 2024 tiếp tục là năm nhiều thách thức, khó khăn, Thành phố tiếp tục tập trung, quyết liệt chỉ đạo trong công tác điều hành kế hoạch đầu tư công năm 2024. Thành phố đã ban hành kế hoạch về tăng cường, đẩy nhanh tiến độ thực hiện và giải ngân kế hoạch đầu tư công năm 2024. Kế hoạch nhằm khắc phục tồn tại, hạn chế, tăng cường, đẩy nhanh tiến độ thực hiện và giải ngân kế hoạch đầu tư công năm 2024. Trong đó, tập trung vào các dự án, công trình trọng điểm của Thành phố và các dự án được giao kế hoạch vốn năm 2024 lớn.

Theo Phó Chủ tịch UBND Thành phố Hà Minh Hải, Thành phố đã phân bổ và giao kế hoạch vốn từ sớm để bảo đảm tiến độ giải ngân. UBND Thành phố yêu cầu đề cao kỷ luật, kỷ cương trong đầu tư công, tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính, nghiêm túc thực hiện chế độ giao ban định kỳ toàn Thành phố hằng quý và các lĩnh vực hằng tháng.

Hà Nội tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực thi công vụ của các cá nhân, đơn vị liên quan, cá thể hóa trách nhiệm người đứng đầu trong trường hợp giải ngân chậm, gắn trách nhiệm, đánh giá mức độ hoàn thành công việc của các cá nhân, đơn vị được giao với tiến độ thực hiện giải ngân của từng dự án; phấn đấu tỷ lệ giải ngân năm 2024 đạt tối thiểu 95% kế hoạch được giao; đồng thời bảo đảm tiến độ mục tiêu, chất lượng, hiệu quả sử dụng vốn theo đúng quy định của pháp luật. UBND Thành phố đã phân cấp cho các địa phương 9 lĩnh vực; phân cấp 16 lĩnh vực cho các sở, ban, ngành với tổng số 708 thủ tục hành chính.

Trong 03 năm qua, Hà Nội đã có sự cải thiện vượt bậc về giải ngân đầu tư công. Đặc biệt, năm 2023, Thành phố đạt tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công cao hơn mức bình quân của cả nước. Vì vậy, theo các chuyên gia, Hà Nội đặt mục tiêu tăng trưởng 6,5 - 7% trong năm 2024 (cao hơn GRDP năm 2023 đạt được của Hà Nội tăng 6,11%) là hoàn toàn có cơ sở.

Hiện nay, Thành phố đang có những dự án mang tính đột phá với hàng loạt dự án trọng điểm, dự án dân sinh y tế, môi trường, cấp thoát nước, hầm chui, dự án hạ tầng giao thông cũng sắp được khơi thông một số mạch như đường vành đai, đã khởi động hay phát triển vùng kết nối với các địa phương cũng giúp Thành phố hưởng lợi lớn... Những dự án này sẽ tạo nền tảng lớn cho sự bứt phá thực sự của Hà Nội. Ngoài ra, Thành phố cũng đang quy hoạch hướng vào các dịch vụ cao cấp, thu hút doanh nghiệp công nghệ cao, không chỉ tăng khả năng hút vốn mà còn tạo ra được động lực mới.

Các chuyên gia kinh tế cho rằng, Hà Nội là đầu tàu tăng trưởng của cả nước, do đó Thành phố phải có tính cạnh tranh cao, không chỉ trong nước mà phải dẫn đầu trong cuộc đua trên quốc tế, phải là tọa độ thu hút đầu tư trên thế giới. Muốn như vậy, Hà Nội cần tận dụng hơn nữa cơ chế đã có và cũng cần trao cho Thành phố những cơ chế đi trước, những cơ chế thí điểm mang tính chất cải cách để mở đường cho phát triển. Đó là được đặc thù về quy hoạch, được quyền về đầu tư dự án, được chủ động hơn trong tiếp cận vốn chất lượng cao FDI, giúp Thành phố dùng những cơ chế khuyến khích nhiều hơn, kéo dự án về với Thủ đô. Bên cạnh đó, cũng chủ động hơn trong việc tạo ra những điều kiện mang tính nền tảng như hạ tầng, nguồn nhân lực... để bứt phá.